Stacja Uzdatniania Wody "ŁAZIENKI" w Kościanie

Spółka „Wodociągi Kościańskie” realizuje projekt „Uporządkowanie gospodarki ściekowej i zwiększenie efektywności systemu wodociągowego dla miasta Kościana” w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Priorytet II – Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, Działanie 2.3 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracji. Zakres rzeczowy projektu obejmuje kompleksową przebudowę i rozbudowę oczyszczalni ścieków dla miasta Kościana, dostarczenie kompletu sprzętu i oprogramowania do monitorowania sieci wodociągowej wraz z montażem urządzeń pomiarowych na istniejącej infrastrukturze, budowa kanalizacji sanitarnej oraz przebudowę i remont Stacji Uzdatniania Wody „Łazienki”.
W 27 edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” chcielibyśmy zgłosić zadanie pn. „Przebudowa i rozbudowa SUW Łazienki”.
Stacja Uzdatniania Wody „Łazienki” eksploatowana jest jako obiekt uzupełniający dla SUW Jesionowa – głównej stacji zasilającej miasto Kościan. Swoją prace stacja rozpoczęła w latach 60 XX w. Ówczesna myśl technologiczna zakładała tylko uzdatnianie wody w systemie jednostopniowym z czterema filtrami żwirowymi i dezynfekcją podchlorynem sodu. W latach 2018 – 2019 wprowadzono do procesu technologicznego napowietrzanie ciśnieniowe. Proces uzdatniania był sterowany ręcznie z wykorzystaniem zasuw przez pracowników stacji.
Prace budowlane rozpoczęto w czerwcu 2021 r. W części istniejącej budynku rozbudowana została hala napowietrzania i koagulacji oraz wybudowano nową halę filtrów ciśnieniowych wraz z pomieszczeniami pomocniczymi. Ponadto na terenie działki wybudowano 2 nowe zbiorniki retencyjne wody pitnej i nowy odstojnik wód popłucznych wraz z pompownią wody nadosadowej. W zakresie przebudowy istniejącej części dokonano wymiany okien i drzwi na nowe, zamurowano zbędne otwory oraz wykonano nową elewację.
Woda surowa ujmowana z ujęć charakteryzuje się bardzo trudnym technologicznie składem, dlatego podjęto działania modernizacyjne w celu zagwarantowania efektywnej i stabilnej pracy stacji. Uzdatnianie wody na stacji uzdatniania „Łazienki” oparto o klasyczne procesy technologiczne, realizowane na nowoczesnych urządzeniach. Proces składa się z napowietrzania, w trakcie którego usuwane są zawarte w wodzie studziennej gazy takie jak siarkowodór czy dwutlenek węgla i co najważniejsze zostaje wprowadzony tlen. Powyższe procesy wpływają na utleniania związków żelaza, manganu i jonu amonowego, co ostatecznie powoduje usunięcie ich z wody.
Ten etap uzdatniania realizowany jest z wykorzystaniem kaskad napowietrzających uruchomionych w 2019 r. Proces jest bardzo prosty i opiera się tak naprawdę na grawitacyjnym przepuszczeniu wody przez układ rusztów rozdeszczających oraz odprowadzeniu wentylatorem wydzielonych z wody gazów. Jednocześnie mimo niskiego stopnia skomplikowania technicznego, to co się dzieje na kaskadach jest kluczowe dla dalszego przebiegu procesów uzdatniania.
Woda napowietrzona trafia na układ separatorów lamelowych, których zadaniem jest usunięcie związanych w procesie koagulacji substancji powodujących barwę wody. Barwa wody kościańskiej pojawia się wskutek filtracji przez warstwy wodonośne, w których znajdują się części organiczne. Rozwiązaniem tego problemu jest dobrana właśnie na SUW „Łazienki” koagulacja wraz z separacją na osadnikach lamelowych.
Woda po separatorach lamelowych kierowana jest na układ filtracji, zaprojektowany jako system dwustopniowy. Co ciekawe filtry zostały zasypane złożem keramzytowym i katalitycznym (manganowym). Pierwsze produkowane jest w Norwegii, a stosowane w wielu wodociągach na świecie, w tym np. na jednej ze stacji uzdatniających wodę dla Londynu. Materiał ten jednak nie jest zbyt rozpowszechniony w Polsce, choć analiza technologiczna wykazała, że będzie idealny dla uzdatniania wody o charakterystyce technologicznej jak ujmowana w Kościanie. Z kolei drugi z materiałów (manganowy) – wydobywany jest w Afryce (najczęściej w Gabonie) – a jego zadaniem jest skuteczne usunięcie z wody manganu.
Woda po filtrach ciśnieniowych (w sumie 8 filtrów, zblokowanych po 4 w dwóch stopniach) kierowana jest na zbiorniki retencyjne, skąd trafia do sieci po dezynfekcji z wykorzystaniem lamp UV.
Najbardziej innowacyjną część technologii uzdatniania wody w Kościanie stanowi jednak nanofiltracja, której zadaniem jest obniżenie poziomu siarczanów i twardości z wody. Technologia ta uchodzi za najnowocześniejszą w uzdatnianiu wody, podobne rozwiązania oparte na membranach stosowane są w wielu krajach świata, w tym również tam, gdzie konieczne jest odsalanie wody morskiej. Trzeba pamiętać, że membrany takie jak zastosowane na SUW „Łazienki” w Kościanie, umożliwiają usunięcie z wody nie tylko rozpuszczonych kationów i anionów, ale również cały szereg innych substancji w tym mikrobiologicznych, co dodatkowo wpływa korzystnie na efekt końcowy procesu uzdatniania.
Istotnym elementem funkcjonowania każdej stacji uzdatniania wody jest dezynfekcja. W naszym przypadku jest ona prowadzona z wykorzystaniem lampy UV, która emitując promieniowanie ultrafioletowe pozwala na eliminację ewentualnie zawartych w wodzie organizmów. Jednocześnie jest to naturalna metoda, która nie wiąże się z wprowadzaniem do wody żadnych dodatkowych substancji chemicznych. Zastosowane niskociśnieniowe promienniki bardzo precyzyjnie usuwają mikroorganizmy zawarte w wodzie.
Dopełnieniem całego układu technologicznego jest system odzysku wód popłucznych, które powstają w procesie technologicznym. Zastosowanie tego elementu pozwala na zmniejszenie straty wody w procesie jej uzdatniania, ale także odciąży środowisko. Technologia ta wpisuje się, w obecne trendy „Zero Waste” i gospodarki w obiegu zamkniętym.
Chcąc zastosować wyżej wymienioną technologię uzdatniania wody, należało więc rozbudować istniejący budynek, wybudować nowe zbiorniki retencyjne i zbiornik wód popłucznych. Przebudowany i rozbudowany budynek stacji oddano do użytku 19 października 2022 r.
Spółka na przedmiotową inwestycję otrzymała dofinansowanie z Funduszu Spójności w wysokości ok. 6,27 mln zł, a z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie pożyczkę zwrotną w wysokości 2,68 mln zł.
Wartość zleconych i wykonanych prac przez Wykonawcę zamknął się w kwocie 11.014.212,95 zł (brutto).