Pierwsza na świecie upcyklingowa kładka na łopacie turbiny wiatrowej w Szprotawie

Przedmiotem zgłoszenia jest pierwsza na świecie kładka na łopacie turbiny wiatrowej w Szprotawie. Powstała w ramach startupowej działalności lokalnej firmy „Anmet”, która w sposób nowatorski wykorzystuje własne patenty na nadanie drugiego życia ekologicznie problemowym zużytym elementom turbin wiatrowych.

Inwestorem przedsięwzięcia i właścicielem pionierskiej kładki jest Gmina Szprotawa. Kładkę przerzucono przez nizinną rzekę Szprotawa w 2021 r. w obszarze centrum miasta Szprotawy.

Kładka powstała przy współpracy z Zakładem Dróg i Mostów Wydziału Budownictwa Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej. Autorem projektu architektonicznego jest Agata Pawlak, natomiast projekt wykonawczy i obliczenia sporządził inż. Robert Dudek.

Projekt kompozytowej belki mostowej ze śmigła turbiny wiatrowej wykonano w ramach PARP (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości) – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój. Etap I usługowy – konkurs ogólny, poddziałanie 2.3.2 Bony na Innowacje dla MŚP, przedmiot opracowania „Alternatywa utylizacji turbin wiatrowych starszej generacji. Wykorzystanie kompozytowych śmigieł do budowy mostowych obiektów inżynierskich”. Jego autorami są: prof. dr hab. inż. Tomasz Siwowski, dr inż. Mateusz Rajchel, dr inż. Maciej Kulpa, mgr inż. Agnieszka Wiater.

Na realizację zadania Gmina Szprotawa pozyskała środki z Urzędu Marszałkowskiego w ramach programu „Lubuska Baza Turystyczna”, jako że kładka usytuowana jest obok przystani kajakowej i łączy centrum miasta z dworcem autobusowym.

Długość kładki wynosi 23 m, szerokość 4,3 m, przy rozpiętości między podporami 16,4 m. Głównym elementem konstrukcyjnym kładki są zużyte łopaty turbiny wiatrowej, które przedzielają kładkę na dwa ciągi, tj. dla pieszych i rowerzystów. W centralną część kładki wkomponowano siedzisko.

Według raportu WindEurope z 2020 r., w technologii recyclingu odpadów kompozytowych niezbędne są dalsze prace badawczo-rozwojowe, mające na celu przedłużenie żywotności łopat do czasu opracowania bardziej efektownych środowiskowo metod. W Polsce, w gminie Szprotawa, powstał nowatorski sposób zagospodarowania zużytych łopat turbin wiatrowych. Opracowano i opatentowano system obiektów mostowych, głównie kładek dla pieszych, których głównym elementem są zużyte łopaty turbin wiatrowych. Przeprowadzone badania wytrzymałości pozwoliły potwierdzić odpowiednią nośność i sztywność dźwigara z łopat kompozytowych do stosowania w obiektach mostowych. Odpowiada to popytowi światowego budownictwa infrastrukturalnego na lekkie, trwałe i estetyczne konstrukcje mostowe z kompozytów, i jest doskonałym przykładem dążenia do realizacji idei zrównoważonego rozwoju i budowy zielonej infrastruktury (źródło: Materiały Budowlane 9/2021).

Świat OZE podaje, że to pierwsza na świecie kładka z upcyklingu turbin wiatrowych. Most, który wykonała firma ANMET z woj. lubuskiego, w 100% wpisuje się w ideę ponownego wykorzystania surowców i gospodarki o obiegu zamkniętym. Cytując za zielonagospodarka.pl, szprotawska firma opracowała również kilka innych rozwiązań dotyczących wykorzystania zużytych śmigieł dużych turbin wiatrowych do budowy elementów małej architektury. Za swoją innowacyjną działalność została tegorocznym laureatem Polsko-Niemieckiej Nagrody Gospodarczej.

Potrzeba budowy nowej kładki wynikła ze zlikwidowania starszej, niespełniającej już wymogów bezpieczeństwa. Inwestycji towarzyszyła budowa odcinka ścieżki rowerowej od kładki do ścisłego centrum miasta, a także budowa wiodącej wzdłuż rzeki ścieżki spacerowej do dedykowanego skweru, gdzie rośnie oficjalnie najstarszy w Polsce skrzydłorzech kaukaski (pomnik przyrody).

Kładka jako obiekt mostowy stanowi wrażliwy element ciągu komunikacyjnego. Odtworzenie przejścia przez rzekę pozwoliło na przywrócenie miejskiego ruchu pieszych i rowerzystów w formie zorganizowanej i bezpiecznej. Wraz z nową kładką wykonano oryginalne siedzisko umiejscowione pośrodku kładki, oświetlenie energooszczędne LED zasilane z ogniw fotowoltaicznych, parking dla rowerów oraz aranżację florystyczną przyległego otoczenia.

Dzięki kładce ponownie spięto strategiczne kwartały miasta, budując przy tym ścieżkę rowerową do centrum oraz nadrzeczną ścieżkę spacerową do pomnika przyrody istotnego w skali kraju. Kładka posiada ledowe oświetlenie przypodłogowe i pionowe. Od chwili przerzucenia przez rzekę jest wziętym celem spacerów i sesji zdjęciowych. W efekcie inwestycji w jednym miejscu skoncentrowano przystań kajakową, ścieżki spacerowe, ścieżkę rowerową i parkingi, wraz z przeprawą przez rzekę, przez co stworzono nowe możliwości w zakresie rekreacji, wypoczynku i turystyki.

Nową atrakcją turystyczną samą w sobie jest kładka, której główny element konstrukcyjny stanowią łopaty turbiny wiatrowej, jako pierwsze tego typu zrealizowane rozwiązanie na świecie. Przedsięwzięcie promuje nie tylko nowy publicznie użyteczny patent w dziedzinie upcyclingu kompozytowych łopat wiatraków, lecz nadto stawia Polskę na pierwszym miejscu jako światowych pionierów w tej konkretnej dziedzinie.

Link do relacji TVP z uroczystego otwarcia kładki: https://gorzow.tvp.pl/57826212/most-ze-smigiel-nad-szprotawa-otwarto-wyjatkowa-konstrukcje

Linki do wybranych materiałów prasowych:
1. Inżyniera.com https://inzynieria.com/mosty/kladki_dla_pieszych/wiadomosci/62782,w-szprotawie-w-woj-lubuskim-powstala-kladka-z-lopaty-wiatraka
2. Światoze.pl https://swiatoze.pl/pierwsza-na-swiecie-polska-kladka-z-upcyklingu-turbin-wiatrowych/
3. Zielonagospodarka.pl https://zielonagospodarka.pl/w-szprotawie-powstala-kladka-z-lopaty-smigla-turbiny-wiatrowej-3694
4. Podróże Onet.pl https://podroze.onet.pl/aktualnosci/w-szprotawie-powstala-kladka-ze-smigla-turbiny-wiatrowej/83432nj
5. Gazeta Lubuska https://gazetalubuska.pl/pierwsza-w-polsce-kladka-ze-smigla-turbiny-wiatrowej-powstala-w-szprotawie/ar/c3-15886331