Książnica prof. Gerarda Labudy w Wejherowie

Zadanie zrealizowane przez Powiat Wejherowski dotyczy utworzenia przestrzeni naukowo-edukacyjnej, która upamiętnia postać honorowego obywatela Powiatu Wejherowskiego prof. Gerarda Labudy, wiedzę o nim oraz o dziedzictwie Kaszubów.
Intencją Samorządu Powiatu Wejherowskiego było stworzenie nowego centrum kultury regionalnej, które pomieściłoby bogatą spuściznę literacką prof. Gerarda Labudy, czyli około 26 tysięcy publikacji i wiele pamiątek rodzinnych, które naukowiec przekazał w testamencie powiatowej jednostce muzealnej. W podarowanych zbiorach znalazły się książki i czasopisma o różnorodnej tematyce, począwszy od literatury dotyczącej regionu kaszubsko-pomorskiego, poprzez zagadnienia z dziedziny nauk humanistycznych, po nauki ścisłe. Wśród woluminów były również starodruki, w tym szczególnie cenne dla regionu kodeksy, polonica i germanica wydane na Pomorzu.
W efekcie powziętych starań, przy Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie powstał nowy obiekt kulturalny - Książnica prof. Gerarda Labudy, który pozwolił na umieszczenie i udostępnienie w nowoczesny sposób zasobów profesora oraz dał sposobność poznania dorobku naukowca i historii regionu szerszemu gronu odbiorców. Zgromadzenie tej wielkości zbiorów w jednym miejscu i możliwość korzystania z bezcennych dzieł literatury z kolekcji wybitnego historyka, stanowi unikatowe dziedzictwo kulturowe w województwie pomorskim.
Inwestycja została zbudowana na bazie zlokalizowanych przy ul. Zamkowej dwóch budynków pochodzących z II połowy XIX w., które były pozostałościami oficynowej zabudowy towarzyszącej Pałacowi Przebendowskich i Keyserlingków, a także współtworzyły zabytkowe założenia pałacowo-parkowe w Wejherowie.
Nowy budynek składa się z dwóch kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej. W obiekcie znalazły się m.in.: magazyn zbiorów prof. Gerarda Labudy, nowocześnie zaaranżowana sala ekspozycyjna z wystawą stałą, która została wyposażona w elementy multimedialne i interaktywne, trzy sale wystawiennicze stworzone z myślą o prezentacji wystaw czasowych, czytelnia, pracownie oraz pomieszczenie edukacyjno-konferencyjne. Książnica została w pełni przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Inwestycję przeprowadzono z dużą dbałością o zachowanie elementów historycznych, dzięki czemu zwiedzający mogą zobaczyć fragmenty zabytkowych fundamentów kamiennych wkomponowanych w aranżację budynku.
Celem działalności Książnicy jest upowszechnianie wiedzy i informacji na temat dziedzictwa kulturowego Kaszub i Pomorza. Wśród głównych zadań obiektu wymienić można funkcję centrum naukowego, edukacyjnego i wystawienniczego, co przyczyni się do zapoznania z dorobkiem profesora i historią regionu Kaszub oraz do wzrostu atrakcyjności turystycznej Pomorza. Oprócz prezentacji kultury kaszubsko-pomorskiej, charakterystycznych cech regionu, wartości oraz ich znaczenia, podejmowania refleksji badawczej nad fenomenem kulturowo-etnicznym Kaszubów, przeznaczeniem ośrodka jest katalogowanie i prezentacja zbiorów w formie pełno tekstowej i elektronicznej w wersjach polskiej i angielskiej oraz prezentacja życiorysu prof. Labudy wraz z odnośnikami do miejsc, w których przebywał, studiował i pracował, a także ekspozycja zabytków i pamiątek po historyku.
Książnica prof. Gerarda Labudy to jedyny budynek na świecie, gdzie językiem narracji jest język kaszubski.

Powstała placówka kulturalna przyczynia się do:
- zwiększenia potencjału naukowego Polski oraz krajów obszaru Południowego Bałtyku poprzez wykorzystanie zbiorów Książnicy w celu organizacji przedsięwzięć naukowych: sympozjów, konferencji, działalności wydawniczej w tym zakresie,
- wzrostu atrakcyjności turystycznej Pomorza,
- upowszechniania wiedzy na temat dorobku naukowego prof. Labudy oraz dziedzictwa kulturowego Kaszub i Pomorza,
- propagowania lokalnej historii i dziedzictwa kulturowego mieszkańców tutejszych ziem,
- zachowania i pielęgnowania bogactwa kultury kaszubskiej oraz ożywiania tradycji regionalnych,
- promowania działalności naukowej,
- zachowania dziedzictwa materialnego.

Koszty finansowe:
Całkowity koszt projektu: ok. 5,7 mln zł, w tym:
- wkład Powiatu Wejherowskiego – ok. 3,4 mln zł,
- dofinansowanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – ok. 1,5 mln zł,
- Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – ok. 0,5 mln zł,
- Gmina Miasta Wejherowo – ok. 0,3 mln zł.