Rewitalizacje terenów nadbrzeży Wisły w Starym Fordonie w ramach zadania: „Rewitalizacja społeczno-gospodarcza Starego Fordonu – ETAP I

Była to najkosztowniejsza inwestycja w Bydgoszczy związana z rewitalizacją zieleni i adaptacją terenu na cele sportowo-rekreacyjne. Realizowana była w latach, kiedy miasto zostało zmuszone
do ograniczania wydatków inwestycyjnych ze względu na niekorzystne zmiany w finansowaniu samorządów. Od początku celem było uzyskanie kompleksowego efektu rewitalizacji. Stąd prace
przy zieleni i wyposażeniu terenu w elementy sportowo-rekreacyjne zostały połączone z przebudową infrastruktury drogowej i zabezpieczeniem przeciwpowodziowym. W ramach komplementarnego zadania zlecono budowę nabrzeża wraz ze slipem.
Stary Fordon styka się z obszarem Natura 2000 Doliny Dolnej Wisły z racji położenia
w bezpośrednim sąsiedztwie z naturalnym korytem rzeki. Brzegi Wisły na odcinku miejskim
są częściowo odkryte i porośnięte roślinnością trawiastą. Bardziej na północ znajdują się zarośla wierzbowe i zbiorowiska lasów łęgowych, a także pola uprawne, ogrody i pastwiska. Koryto o cechach naturalnych obejmuje niewielkie podmokłości przybrzeżne, namuliska, łachy piaszczyste i wysepki, które powstają lub zanikają w zależności od poziomu wody w Wiśle. Teren ten stanowi ważną ostoję dla ptaków migrujących i zimujących.

Obszar objęty budową i przebudową w Starym Fordonie rozciąga się od ul. Nad Wisłą (zachód)
do wału przeciwpowodziowego (wschód), a także od ul. Rybaki (północ) do terenów rekreacyjnych
od strony rzeki Wisły (południe).

Głównym założeniem realizowanego projektu było stworzenie reprezentatywnej przestrzeni Starego Fordonu, która stała się wizytówką tej części Bydgoszczy. Ważnym założeniem inwestycji było stworzenie miejsca zachęcającego do aktywności fizycznej i rodzinnych spacerów. Powstał ciąg pieszy i rowerowy na ul. Promenada, który stanowi fragment realizowanej etapowo Wielkiej Pętli Fordonu. W ramach rewitalizacji powstał też asfaltowy tor z hopkami i zakrętami. Pumptrack wybudowany został w pobliżu nabrzeża po wschodniej stronie ul. Frycza-Modrzewskiego. Na torze mogą bezpiecznie jeździć rowerzyści, miłośnicy jazdy na BMX, skaterzy, rolkarze i longboarderzy, o każdym stopniu umiejętności. W okolicach placu dla rowerzystów powstało też boisko do siatkówki plażowej i ścieżka dydaktyczna. Mamy również plac zabaw, skatepark i strefę fitness. Zamontowaliśmy też kilka ścianek wspinaczkowych dla dzieci. Na całym terenie znajdują się ławki, stojaki rowerowe i stylowe kosze
na śmieci. Zamontowaliśmy także monitoring oraz słupy oświetleniowe wyposażono w nowoczesne oświetlenie LED sterowane z wykorzystaniem zdalnego systemu zarządzania.
W ramach realizowanej inwestycji zasadzonych zostało prawie 200 drzew. Wśród nich między innymi charakterystyczne dla terenów zalewowych wierzby, a także częściej sadzone w mieście klony, lipy i dęby. Na skarpach zasadzonych zostało również kilka tysięcy kolorowych krzewów.
Wszystkie rozwiązania konstrukcyjne zrealizowane na tym terenie uwzględniały fakt, że może się on czasowo znajdować się pod wodą w momencie wysokiego stanu Wisły. Dlatego w ramach zadania wykonaliśmy mobilną zaporę przeciwpowodziową, która na co dzień nie jest widoczna
dla spacerowiczów.

Innym celem projektu był wzrost ożywienia społeczno-gospodarczego na obszarze Starego Fordonu w Bydgoszczy poprzez zwiększenie estetyki i funkcjonalności przestrzeni miejskiej.
Modernizacja ulic w najstarszej części Fordonu przeprowadzona została w dwóch etapach.
W latach 2018-2019 przebudowano ulicę Bydgoską. Natomiast w latach kolejnych 2021-2023 zrealizowano budowę i przebudowę ulic: Promenada wraz z infrastrukturą towarzyszącą, zagospodarowanie rekreacyjne terenów nad Wisłą: utworzenie terenów sportowych, parku rowerowego i przyrodniczego, polany rekreacyjnej z domkami dla ptaków, budkami dla trzmieli
oraz wykonanie infrastruktury towarzyszącej (podziemnej i naziemnej), wykonanie wyburzeń
i rozbiórek Frycza Modrzewskiego, Zakładowa, Filomatów, Kapeluszników, Rybaki, Nad Wisłą.

Wykonano nawierzchnię jezdni z kostki kamiennej granitowej i chodników z płyt betonowych, zamontowano nowe ławki ze stali cortenowskiej i siedziska z drewna odpornego na warunki atmosferyczne, monitoring miejski dbający o bezpieczeństwo użytkowników korzystających
z atrakcji znajdujących się na terenach rekreacyjnych oraz ul. Promenada. Wykonano nowoczesne oświetlenie parkowe i elementy małej architektury w postaci koszów na śmieci – pojedynczych
i segregacji, siedziska z konglomeratów w kształcie kamieni oraz wprowadzono nowe nasadzenia w ilości ponad 200 sztuk drzew i ok. 10 tysięcy sztuk krzewów różnego gatunku.
Ważnym elementem projektu było wprowadzenie rozwiązań sprzyjających ruchowi pieszemu,
w tym poprawę dostępności dla osób z ograniczeniami ruchowymi. Na wybudowaną w całości
od podstaw ulicę Promenada o długości około 950 mb prowadzą zaprojektowane schody
z ul. Nad Wisłą, Filomatów (w tym pochylnia), Sikorskiego 2, Kapeluszników, Rybaki oraz ciągi piesze
z ul. Nad Wisłą, Frycza-Modrzewskiego, Rybaki w okolicy wału przeciwpowodziowego.

Przebudowa ul. Promenada i całego nabrzeża Wisły to jeden z wielu elementów rewitalizacji Starego Fordonu. W ostatnim czasie przebudowany został rynek, uliczki nad brzegiem rzeki i powstało nabrzeże, które umożliwia korzystanie z transportu wodnego. Wraz z zakończeniem budowy nabrzeża zlokalizowanego na końcu przebudowanej ul. Frycza-Modrzewskiego w roku 2023 po raz pierwszy
w historii Bydgoszczy odbył się w Starym Fordonie Festiwal Wisły ( VII edycja).

Najważniejszym elementem wybudowanej ul. Promenada jest mobilna zapora przeciwpowodziowa wykonana w okolicy skrzyżowania z ul. Frycza-Modrzewskiego oraz konstrukcje z koszów gabionowych wypełnionych kamieniem hydrotechnicznym, których wysokość miejscami dochodzi do 5m powyżej pierwotnie istniejącego poziomu terenu. Zabieg ten pozwolił utworzyć na fragmencie ul. Promenada ciąg pieszy i rowerowy pomiędzy ul. Frycza-Modrzewskiego a wałem przeciwpowodziowym w rejonie ul. Rybaki. W tym miejscu nie przebiegała dotychczas żadna droga,
a teren okresowo zalewany był podczas roztopów marcowych. Rozwiązania wprowadzone w ramach projektu miały za zadanie również zabezpieczyć wyżej położone ulice przed podtopieniem w trakcie corocznych wezbrań rzeki Wisły w okresie wiosennym.

Potencjał historyczny, kulturowy i geograficzny Starego Fordonu nierozerwalnie związanego
z Wisłą i przeprawą przez rzekę stały się inspiracją dla Rady Miasta Bydgoszcz do włączenia
w plan pracy na rok 2013 tematyki rewitalizacji Starego Fordonu, dając impuls do podjęcia działań zmierzających do poprawy jakości życia w tej części Bydgoszczy.
W związku z powyższym, Miejska Pracownia Urbanistyczna w Bydgoszczy przygotowała opracowanie pn. „Stary Fordon ‐ rewitalizacja funkcjonalno‐przestrzenna”, które pozwoliło
na diagnozę i wskazanie kierunków rewitalizacji Starego Fordonu w wymiarze urbanistycznym.
Na podstawie powyższego opracowania Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej
w Bydgoszczy zlecił w roku 2014 „ Opracowanie wielowariantowej koncepcji programowo-przestrzennej inwestycji pn. „Rewitalizacja terenów strefy nadbrzeży Wisły w Starym Fordonie.”
W ramach opracowania należało przygotować wielowariantową koncepcję zagospodarowania strefy nadbrzeżnej Wisły. W roku kolejnym 2015 r. zlecono opracowanie dokumentacji projektowej
dla inwestycji pn. „Rewitalizacja społeczno-gospodarcza Starego Fordonu – ETAP I”.
Głównym celem zamówienia było przeniesienie i dopracowanie rozwiązań przedstawionych
w opracowanej koncepcji dla zagospodarowania terenów bulwarów nadwiślańskich
wraz z rozbudową i modernizacją układu drogowego na obszarze od ul. Flotylli Wiślanej do ul. Rybaki
w Bydgoszczy, przy uwzględnieniu uwarunkowań terenowych, transportowych, środowiskowych, społecznych i ekonomicznych. W ramach dokumentacji projektowej należało przewidzieć wyposażenie obszaru objętego zagospodarowaniem w elementy infrastruktury technicznej oraz małej architektury, zapewniające miejsce dla odpoczynku i rekreacji zarówno mieszkańcom Bydgoszczy, jak i turystom. Inwestycja planowana jest do współfinansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie wydatkowania środków na lata 2014 – 2020, w ramach Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014-2020 oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko 2014 - 2020.
Pod koniec 2020r. ogłoszono przetarg na realizację zadania, a w dniu 05.03.2021 podpisano umowę z firmą Strabag Sp. z o.o.
Aktywnie w ocenie wszystkich koncepcji w latach poprzednich oraz kolejno na etapie realizacji zadania w latach 2021- 2023 uczestniczyło Stowarzyszenie Miłośników Starego Fordonu.

Wartość inwestycji: 36.435.812,30 zł brutto
1. Budżet miasta: 24.123.502,05 zł brutto
2. Projekt realizowany jest w oparciu o Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020
Poddziałanie 6.4.1. Rewitalizacja obszarów miejskich i ich obszarów funkcjonalnych w ramach ZIT
Schemat: Inwestycje z zakresu rewitalizacji obszarów miejskich w ramach Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych.
Łączne dofinansowanie na realizację ul. Promenada + tereny rekreacyjne wynosi 11.705.045,59 zł w tym:- ze środków EFRR 9.761.728,88 zł
- z budżetu Państwa 1.943.316,79 zł
3. Projekt realizowany jest w oparciu o Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020
Oś priorytetowa 5. Spójność wewnętrzna i dostępność zewnętrzna regionu
Działanie 5.1. Infrastruktura drogowa
Łączne dofinansowanie na realizację Przebudowa ul. Nad Wisłą w Bydgoszczy wynosi 607.264,66 zł