Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu Oddział Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Zespół muzealny w Bieżuniu składa się z pięciu obiektów, które zostały w latach 2017-2021 poddane kompleksowym pracom konserwatorsko - rewitalizacyjnym sfinansowanym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Pierwsze prace rewitalizacyjne rozpoczęły się jesienią 2017 i objęły dwa budynki. Jeden z nich murowany z 1902 r. był pierwszą siedzibą muzeum. Po modernizacji pełni funkcję administracyjno- wystawienniczą. Znalazły tu miejsce punkt obsługi turystów z kasą, sklepikiem wydawnictw i pamiątek muzealnych, multimedialna sala edukacyjna z możliwością organizacji wystaw czasowych. Poddasze zaadaptowano na cele administracyjne, pracownie oraz pomieszczenia socjalne.
Drugi obiekt poddany pracom remontowym, to wybudowany w latach osiemdziesiątych XX w. budynek gospodarczy usytuowany na terenie ogrodu Stefana Gołębiowskiego. Zrujnowany obiekt został rozebrany i w jego miejsce wybudowano budynek z dwuspadowym dachem, krytym dachówką ceramiczną, wykończony okładziną dębową sugerującą drewniane bale. Wnętrza zaadaptowano na toalety dla zwiedzających oraz kotłownię olejową.
Kolejny etap prac rewitalizacyjnych, przy trzech następnych obiektach muzealnych rozpoczął się w lutym 2020 r. Remont prowadzono jednocześnie w domu poety Stefana Gołębiowskiego z 1821 r., zabytkowym spichlerzu z XIX wieku oraz budynku dawnego szpitala z przełomu XVIII i XIX w.
W pierwszym z nich zostały odtworzone wnętrza mieszkalne, w których przez ponad 90 lat żył i pracował zmarły w 1991 roku poeta Stefan Gołębiowski, wybitny tłumacz dzieł Horacego, poseł i działacz społeczny. W domu poety odtworzone zostały: salonik rodziców, sypialnia – miejsce, w którym Stefan Gołębiowski przyszedł na świat i zmarł, pokój gościnny oraz kuchnia. W części bibliotecznej, zaplanowanej w trzech salach znalazł się na zrekonstruowanych, dębowych regałach, gromadzony przez całe życie Poety liczący 9000 woluminów księgozbiór. Jedno z pomieszczeń przeznaczone zostało do prezentacji życia i działalności Stefana Gołębiowskiego. W budynku zrekonstruowano też gabinet urzędującego tu w XIX wieku, ostatniego burmistrza Bieżunia Józefa Blocha pełniącego tę funkcję w latach 1865-1869.
Następny budynek, który został poddany gruntownym pracom remontowym to spichlerz. Zrekonstruowany budynek muzealnego spichlerza wykonany z drewna dębowego, posadowiony został na podwalinie kamiennej. Został prawdopodobnie zbudowany około 1821 roku. Obiekt zajmujący powierzchnię prawie 100 m2 skomunikowany jest bezpośrednio z ciągiem pieszym ul. Zamkowej za pośrednictwem bramy dwuskrzydłowej z drzwiami, usytuowanej w elewacji północno-wschodniej. Budynek nie jest podpiwniczony, posiada jedną kondygnację nadziemną oraz dwie antresole na poddaszu, na które prowadzą drewniane schody. Przez środek spichlerza przebiega korytarz przejazdowy, dzielący budynek na dwie części, dzięki któremu można bezpośrednio z ulicy wjechać na podwórze. Konstrukcję główną budynku wykonano jako sumikowo – łątkową z zamkami węgłowymi bez ostatków. Całość oszalowano deskami dębowymi. Dwuspadowy dach o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej pokryty jest dachówką ceramiczną, esówką.W budynku zaaranżowane zostały charakterystyczne dla małego miasteczka warsztaty rzemieślnicze: nadwkrzańskiego rybaka, maglarza, tkacza, stolarza, pokazane zostały sprzęty codziennego użytku: kopańki, dzieże, narzędzia do obróbki lnu, wyrobu masła, kiszenia kapusty, prania oraz kręciek do torfu, wolant i przedwojenny rower wykonany w 1938 roku w mławskiej Fabryce Rowerów Zenona Kamińskiego.
Kolejny obiekt, objęty programem rewitalizacji to budynek z początku XIX w. W przeszłości funkcjonował w nim szpital, a w II poł. XIX w. mieściła się tu także apteka. W ramach prac rewitalizacyjnych wymieniona została stolarka drzwiowa i okienna, tynki zewnętrzne i wewnętrzne, posadzki, podłogi, instalacje oraz pokrycie dachowe. We wszystkich pomieszczeniach parteru zostały zrekonstruowane piece kaflowe.
Program wystawienniczy w tym budynku objął rekonstrukcję wnętrz mieszkalnych: sypialni, saloniku, jadalni, kuchni oraz gabinetu lekarza z małego miasteczka. Na pierwszym piętrze powstała nowa aranżacja wystawy „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach”. W dwóch salach pokazane są dzieje miasta i najważniejsze momenty z jego historii oraz ludzie w nich uczestniczący, od czasów najdawniejszych po lata 50. XX wieku. Zgromadzono wiele starych fotografii, dokumentów oraz osobistych pamiątek, judaików, ilustrujących ponad 600 letnią historię miasta, które prezentowane są w gablotach oraz specjalnie przygotowanych stelażach. Wystawy wzbogacone zostały o monitory dotykowe z aplikacjami.
Budynki wraz z ekspozycjami zostały udostępnione zwiedzającym 26.11.2021r.