Przebudowa i rozbudowa szklarni Viktoria w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Inwestycja współfinansowana przez UE z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2004-2020


Szklarnia nr 5 oraz zimownik w kompleksie szklarni „Victoria” na terenie Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego ul. Kopernika 27, Kraków.

Założenia projektowe i realizacyjne:
Celem inwestycji było wzniesienie obiektu zapewniającego ochronę palmy; blisko 180 – letniego daktylowca kanaryjskiego, jednego z najstarszych okazów utrzymywanych w warunkach szklarniowych w Europie. Palma ma niepowtarzalną wartość przyrodniczą, jest przykładem nieprzerwanej i udokumentowanej ciągłości uprawy gatunku w szklarni, jest pomnikiem przyrody.
Stary budynek szklarni powstał w latach 70-tych XX w. Ze względu na zły stan techniczny oraz kształt, który ograniczał wzrost daktylowca, budynek został rozebrany.
Zaplanowano wzniesienie nowego obiektu z wykorzystaniem współczesnych technologii, jednak z nawiązaniem do form XIX-o wiecznych obiektów szklarniowych, z uwzględnieniem kontekstu miejsca oraz uwarunkowań historycznych.
Opis obiektu:
Budynek nowej szklarni ma kształt i charakter historyzujący, nawiązuje do monumentalnych rozwiązań ogrodowych. Zastosowanie pełno szklanej fasady strukturalnej i detali z blachy aluminiowej, nadaje mu nowoczesny charakter, który w zestawieniu z pilastrami z piaskowca, wpisuje się w historyczną zabudowę Ogrodu, a z drugiej strony stanowi ciekawy kontrapunkt w zespole Ogrodu Botanicznego.
Szklarnia składa się z części niższej (14 m) – zimownika roślinności śródziemnomorskiej oraz wyższej (21 m), w której rośnie daktylowiec.
Zwieńczenie brył stanowią dachy łukowe z latarniami, w których zamontowano wentylatory, służące do przewietrzania budynku.
Pow. zabudowy: 375 m2
Konstrukcja nośna: stalowa z zamkniętych kształtowników zimnogiętych.
Wewnątrz obiektu zaprojektowano pomosty techniczne na dwóch poziomach.
Dzięki modernizacji obiektu tj. zastosowaniu współczesnych technologii i doborze odpowiedniego zestawu szybowego, uzyskano oszczędność energii służącej do ogrzewania obiektu, ale jednocześnie zapewniono odpowiedni dla roślin współczynnik transmisji światła. Obiekt został wyposażony także w automatyczny system cieniowania i wentylacji.
Budynek powiązano z układem ścieżek w Ogrodzie oraz urządzono przyległy teren tworząc harmonijną całość, kompozycyjnie i estetycznie nawiązując do sąsiadujących zabytkowych obiektów.
Iluminacja świetlna obiektu pozwala w godzinach wieczornych na efektowną prezentację palmy i konstrukcji do strony ul. Kopernika.
Szklarnia jest dostępna dla osób ze szczególnymi potrzebami , dużym ułatwieniem jest odpowiednio ukształtowana posadzka zróżnicowana kolorystyczne i fakturowo. Przyległy teren Ogrodu, tzw. Tarasy Włoskie, po odpowiednim przekształceniu, jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami.
Tabliczki informacyjne w języku Braille'a, umożliwiają osobom niewidomym i słabowidzącym zapoznanie się z ekspozycją wewnątrz obiektu.
Realizacja:
X.2018 do IX.2019
Ciekawostki:
• Obiekt zrealizowano na terenie założonego w 1783 r. Ogrodu Botanicznego UJ, który jest najstarszym tego typu ogrodem w Polsce. W 1976 r. Ogród został wpisany do rejestru zabytków jako cenny obiekt przyrody, pomnik historii nauki, sztuki ogrodniczej i kultury.
• Palma nie jest drzewem! Roślina ma pień zwany kłodziną oraz pióropusz liści, którego masa może sięgać kilkuset kilogramów.