Tum – perła romańskiego szlaku ziemi łęczyckiej - rekonstrukcja średniowiecznego grodziska

Dawny gród łęczycki - grodzisko tumskie ( długo postrzegane w miejscowej tradycji jako tak zwana „Szwedzka Góra"), należy do czołowych miejsc związanych z początkami Polski. Jego dzieje od momentu powstania w końcu VIII wieku, aż do połowy wieku XIV, jednoznacznie wskazują, że pełnił najważniejsze funkcje administracyjne - zwłaszcza w dobie państwa Piastów, kiedy została wyznaczona mu rola elitarnego grodu książęcego i kasztelańskiego, a raz nawet, jak zanotował pierwszy polski kronikarz Anonim Gall, na początku XII wieku - stolicy Królestwa. Potwierdziły to badania archeologiczne na grodzisku tumskim przeprowadzone przez łódzkich archeologów w latach 1948 – 1959 z oddziału Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN w okresie badań millenijnych, oraz w latach 2009 – 2011 przez naukowców z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.
Częściowa rekonstrukcja wczesnośredniowiecznego grodziska została przeprowadzona w oparciu o wyniki badań archeologicznych z lat 1948-1953, oraz 2009-2011. W skład zabudowy wchodzą:
1/ Wał z budynkiem bramy wjazdowej – faktycznie będący zespołem trzech budynków: bramy, wału południowego i wału północnego. Brama jest budynkiem dwukondygnacyjnym, na planie kwadratu, w konstrukcji zrębowej, nakrytym dachem czterospadowym, usytuowanym ponad tunelowym przejazdem w wałach.
2/ Wały, a właściwie dwa odcinki wałów liczące około 12-14 metrów długości każdy, zlokalizowane po dwóch stronach budynku bramnego. Od wewnątrz grodziska to konstrukcja przekładowa z bali dębowych uzupełnianych gliną, od zewnątrz ława kamienno-ziemna.
3/ Przedpole, w którego skład wchodzą pomost oraz fosy. Pomost wjazdowy prowadzi bezpośrednio z drogi gruntowej (przez bramę wejściową) do grodu. Wykonany został z bali drewnianych, układanych na słupach wbitych w grunt. Jego przebieg zgodny jest z ustaleniami badań archeologicznych. Natomiast przebieg fos został uczytelniony na całym obwodzie grodziska. W miejscach zniszczeń (wjazd od wschodu) oraz badań archeologicznych, odtworzony został profil fos oraz wałów przed fosami. Na przedpolu rekonstruowanego wału grodziska odtworzony został przebieg fos wraz z elementami wzmocnień (palowanie, wały ziemne).
4/ Zabudowa wnętrza grodziska, w której skład wchodzą wieża i studnia. Ta ostatnia wykonana w konstrukcji zrębowej, z drewna dębowego w miejscu odkrycia wczesnośredniowiecznej studni podczas badań archeologicznych. Wieża natomiast ma postać drewnianego budynku w konstrukcji zrębowej, o wymiarach 5x5 metrów i wysokości w przybliżeniu 10 metrów. Wokół studni i wieży oraz w bezpośrednim sąsiedztwie odbudowywanego wału znajduje się nawierzchnia brukowana z kamieni polnych. Na pozostałym obszarze znajduje się posadzka gruntowa.
https://www.maie.lodz.pl/pl/unia-europejska/tum-perla-romanskiego-szlaku-ziemi-leczyckiej/